Het is tegenwoordig behoorlijk hip: het schrijven van een boek dat (deels) gebaseerd is op je eigen levensverhaal of dat van een ander. Non-fictie is een populair genre om te lezen, ook van mij persoonlijk.
Een boek over mezelf? Waarom?
Toen ik afgelopen november ging zitten om mijn eerste boek te schrijven, had ik nooit durven vermoeden dat het verhaal dat zich al typende voor mijn ogen zou ontvouwen mijn eigen persoonlijke levensverhaal zou zijn. Dat wist ik pas toen ik het af had. Mijn oorspronkelijke plan was om een roman te schrijven.
Heel verrassend was deze uitkomst aan de andere kant ook weer niet, want ik had op een Schrijfdag met een vrouw gesproken die haar familieverhaal op papier had gezet en ik had diezelfde dag toevallig het boek van Brenda van Es gekregen dat als thema ‘Je levensverhaal schrijven’ heeft. Ik ben meteen de dag erna met de voorbereidingen aan de slag gegaan, zoals het verzamelen van foto’s, het verifiëren van familie-anekdotes over mijn jeugd, losse (verhaal)lijnen kloppend maken en meer van dat soort dingen.
Daar ging ontzettend veel werk in zitten, zeg maar gerust een volle maand. Gelukkig had ik die periode verder weinig om handen, dus ik ging helemaal los. Brenda raadt aan om eerst ALLES op te schrijven wat je te vertellen hebt, maar dan wel gestructureerd. Ik maakte een aantal tijdlijnen. Over twee jaar hoop ik de 40 aan te tikken, dus ik verdeelde de categorieën in 4 decennia en schreef daar alle voor mij belangrijke gebeurtenissen onder. Zo zou langzaam het thema van mijn verhaal zichtbaar worden.
Zwart op wit
Dat sorteren van herinneringen en gebeurtenissen vond ik al ontzettend confronterend. Ik ging me ook hardop dingen afvragen als ‘Waarom zou je nu al je autobiografie willen schrijven? Je bent nog niet eens met pensioen, of überhaupt een bekend persoon van wie mensen dergelijke dingen willen lezen?’ Mijn innerlijke criticus liet behoorlijk van zich horen.
Het enige kloppende antwoord op die vraag was dat ik het zelf belangrijk vond om op te schrijven. Mijn enige lezer, zo wist ik zeker, zou mijn eigen dochter zijn. Ik had sterk het gevoel dat ik het voor haar moest doen. Waarom eigenlijk niet?
Toen brak november aan en ik begon zonder plan te typen. Die 50.000 woorden kwamen er. Vijftigduizend woorden over mezelf, rauw en ongefilterd. Ik had mijn persoonlijk opgestelde schema uit het boek van Brenda van Es gebruikt en ik had bijna mijn hele leven uitgetypt. Daar stond het, zwart op wit.
Ik durfde het niet te herlezen. Sterker nog, ik besloot dat het verhaal door niemand gelezen moest worden. Ik kon anders net zo goed mijn hart uit mijn borst rukken en medium gebakken aan de lezer opdienen, met een passend glas wijn ernaast à la Hannibal Lector. De naakte waarheid is namelijk niet sociaal wenselijk of Instagramwaardig. Het is ook vaak verdrietig, complex en lelijk, net zoals het leven zelf. Ik had mijn kind een soft focus versie van mezelf willen geven, maar op papier stond een vrouw van vlees en bloed. Wat had ik gedáán?!
Wat het schrijven van mijn levensverhaal mij vooral geleerd heeft, is om eerlijk en liefdevol naar mezelf te zijn.
Spoken verslaan
Wat ik gedaan had, was korte metten maken met de spoken uit mijn verleden. Of althans, ik had de spoken beschreven, en vervolgens kon ik met ze dealen. Soms letterlijk, door met mensen gesprekken aan te gaan over dingen die naar boven kwamen drijven. Vaak ook symbolisch, door dingen of gebeurtenissen te herleven en ze vervolgens, hoe misselijkmakend cliché het ook mag klinken, definitief een plek te geven.
Door het schrijven van mijn levensverhaal kon ik mijn grootste angsten onder ogen komen en uitspreken naar anderen. Ik kon onuitgesproken verdriet (h)erkennen en uiten. Niet zelden huilde ik mijn ogen uit mijn hoofd tijdens het schrijven. Gelukkig was het niet alleen maar heftig. Ik kon ook mijn leukste en mooiste herinneringen opnieuw beleven en ik leerde ook wat mijn echte dromen en verlangens waren. Maar wat het schrijven van mijn levensverhaal me vooral geleerd heeft, is om eerlijk en liefdevol naar mezelf te zijn.
Op oude foto’s van mezelf, waarop ik de leeftijd van mijn dochter heb, zag ik een vrolijk en gelukkig meisje, nog onwetend van wat het leven haar zou brengen. Dat meisje heb ik toegelaten en omarmd, getroost en vooral ook erkend, door haar levensverhaal op te schrijven. Ik heb haar in de ogen gekeken, mijn volwassen versie door haar ogen gezien, en die versie bij voorbaat vergiffenis en heel veel liefde geschonken. Het was het meest kostbare cadeau dat ik mezelf ooit heb gegeven. Na het schrijven viel er een zware last van mijn schouders en ik ben er heel trots op dat ik het gedaan heb.
Of dit boek ooit uitgegeven gaat worden? Geen idee. Binnenkort ga ik het in ieder geval herschrijven, en kijken of het wat meer vorm kan krijgen. Zodat mijn kind als ze volwassen heeft iets tastbaars van haar moeder heeft. Dat lijkt me al een mooi doel om mee te beginnen.
Ik kan iedereen die dezelfde ambitie heeft, aanraden om het boek ‘Zo doe je dat: je levensverhaal schrijven’ van Brenda van Es te kopen!
*Dit artikel is tot stand gekomen door mijn eigen enthousiasme, niet door sponsoring.
In de kerstvakantie keken mijn man en ik samen naar ‘You’, een serie over een stalkende man die behoorlijk veel op zanger John Mayer lijkt. 
